Ampermetre Nedir?
Belirli bir zaman içerisinde meydana gelen elektron hareketi “elektrik akımı” olarak tanımlanır. İletken maddelerin uçlarına uygulanacak potansiyel fark ile atomlarının son yörüngesinde serbest olarak bulunan elektronların atomdan koparılarak itilmesi elektrik akımını oluşturur. I harfi ile sembol edilir ve akımın birimi Amper’dir. Bir devreden geçen akımın ölçülmesi için kullanılan ölçü aleti ise Ampermetre’dir. Yani Ampermetre elektrik elektronik devrelerde akım şiddetini ölçmektedir. Bir başa deyişle belirli aman içerisinde hareket eden elektron sayısını ölçmektedir. Elektrik devrelerinde daire içerisine yazılan “A” harfi ile gösterilir.
Hassasiyeti, duyarlılığı, ölçeceği akımın türü, büyüklüğü, değeri gösterme şekillerine göre çeşitleri mevcuttur. Akım şiddetini ölçmek istediğimiz devreye ya da hatta göre ampermetre seçimini doğru yapmak gerekmektedir. Örneğin ölçüm yapacağınız devre DC ise kullanılacak olan ampermetre DC Ampermetre olmalıdır. Ölçülecek akımın büyüklüğü yaklaşık olarak 10 Amper ise seçeceğiniz ampermetrenin ölçme alanı buna uygun olmalıdır. Değeri gösterme şekillerine göre ise analog ampermetreler ve dijital ampermetreler olarak iki çeşidi mevcuttur. Dijital ampermetrelerde okuma daha kolaydır ve daha çok tercih edilmektedir.
Bir diğer kullanım alanı geniş olan ampermetre türü ise pens ampermetrelerdir. Devreye bağlantı ihtiyacı duyulmaksızın enerji altında iken bile güvenli ölçme yapma olanağı sunmaktadır. Çalışma prensibi manyetik alan ve indüklemeye bağlıdır.
Ampermetre Devreye Nasıl Bağlanır?
Akımın, elektronların hareketinden ibaret olduğundan bahsetmiştik. O halde ampermetrenin görevi belirli zaman aralığında ne kadar elektron aktığı ile ilgilidir. Dolayısıyla akım şiddetini ölçmek istediğimiz devre ya da alıcı üzerinden geçen elektron miktarının ölçülebilmesi için ampermetremizin de bu yol üzerinde olması gerekmektedir. Başka bir deyişle ölçülmek istenen akımın aynısının ampermetre üzerinden de geçmesi gerekir. Bu ancak ampermetrenin alıcıya seri bağlanması ile mümkündür. O halde ampermetreler devreye seri bağlanır genellemesini yapabiliriz. Bunu bir örnekle pekiştirelim.
Bir kara yolunu iletkenlere ve kara yolundan geçen araçları da elektrona benzetelim. Akım şiddeti ise bu durumda belirli sürede o kara yolundan geçen araç sayısı demek olur. Kara yolundan belli sürede geçen araçları saymak için orada durup zaman içerisinde kaç araç geçtiğini saymak gerekir. Araçları sayabilmek için orada olmak zorundasınız. Aynı şekilde bir noktadan geçecek akımı ölçebilmek için elektronların ampermetre üzerinden geçmesi gerekir.
İç Dirençleri Nasıl İmal Edilir?
Ampermetre devreye seri bağlanmak zorundadır. Ölçme amacıyla kullanılan devrenin çalışmasına etki etmeden ölçme işini yapması gerekir. Bu sebeple devreye seri bağlanan ampermetrenin iç dirençleri çok küçük imal edilmek zorundadır. Yaklaşık 0-1 ohm arasındadır. Aksi takdirde devrenin direncini arttıracak ve dolayısıyla devre akımını sınırlayacaktır.
Paralel Bağlanırsa Ne Olur?
İç dirençleri çok küçük olduğundan alıcıya paralel bağlanırsa kısa devre durumu oluşur ve üzerinden çok büyük akım geçer. Kısa sürede bozulur ve kullanılmaz hale gelir.
